GIỚI THIỆU VỀ MÔI CHẤT LẠNH
Hệ thống điều hòa không khí trên ô tô điển hình sử dụng hai kiểu môi chất lạnh, một là R-12 ( trong xe cũ ) hoặc R-134a ( trong xe mới). R là viết tắt của refrigerant (môi chất lạnh). Cả hai chất hóa học đều phù hợp cho hệ thống làm lạnh A/C bời vì chúng có điểm sôi rất thấp. Mặc dù có nhiều nét tương đồng, R-12 và R-134a có ảnh hưởng tới môi trường khác nhau.Những mô tả sau đây về hai môi chất lạnh này, cho thấy rõ sự khác nhau giữa chúng, cũng như phương pháp kỹ thuật lưu trữ và xử lý
CFC-12 (R-12)
R-12 là tên gọi chung của Dichlorodifluoromethane-12 (CFC-12), mội hóa học sử dụng trong nhiều loại của hệ thốn làm lạnh cho đến khoảng những năm 1990
Cấu trúc Hóa học
Hình dưới chỉ ra cấu trúc hóa học của CFC-12. Nó chứa một nguyên tử Cacbon, bao quanh là hai nguyên tử flo và hau nguyên tử clo. Công thức hóa học của CFC-12 là CCl2F2
Đặc tính của R-12
R-12 là một chất làm lạnh thích hợp bởi vì nó là một chất tuyệt vời đẻ hấp thụ một lượng nhiết lớn. Ngoài ra , R-12 :
• Không màu , không mùi, không độc hại, và không ăn mòn.
• Không làm hỏng các seals (gioăng) cao su được sử dụng trong hệ thống.
• Nó hòa tan trong dầu, điều này quan trọng bởi vì môi chất làm lạnh mang dầu bôi trơn tới máy nén của hệ thống A/C.
• Nó có điểm sôi rất thấp là -22° F (-30° C) tại mực nước biển; đặc tính này cho phép R-12 hấp thụ và loại bỏ một lượng nhiệt lớn.
• Có một mối quan hệ trực tiếp giữa nhiệt độ và áp suất mà có thể dự đoán được, cho phép R-12 hấp thụ và bức xạ một lượng nhiệt lớn trong quá trình thay đổi áp suất
Trong những năm 1980, các nhà khoa học đã khám phá ra chất hóa học được gọi là chloro-fluorocarbons (CFCs) đã phá hủy tầng ozone trong bầu khí quyển. Ozone bảo vệ trái đất từ các tia cực tím phái ra bởi mặt trời.
Một trong những đóng gớp CFCs trong bầu khí quyển là R-12, cái mà thường bị dò rỉ vào môi trường không khí khi sửa chữa hệ thống điều hòa A/C. Vào năm 1987, Mỹ và 22 quốc gia một thỏa thuận quốc tế nhằm kêu gọi các quốc gia dần loại bỏ CFCs
Trong năm 1990, nước mỹ đã sửa đổi đạo luật hông khí sạch, bổ sung thêm tiêu chuẩn CFC chặt chẽ hơn các điều ước quốc tế. Kết quả là R-12 được loại bỏ hầu hết khỏi hệ thống điều hòa không khí ô tô trong năm 1990 Trong năm 2000, R-12 sẽ bị cấm hoàn
HFC134a (R-134a)
Bởi vì những thiệt hại môi trường gây ra bởi R-12, các nhà khoa học phát triển một môi chất lạnh thay thế gọi là R-134a. Hầu hết các xe được sản xuất từ năm 1990 tới nay sử dụng R-134a là môi chất làm lạnh của hệ thống A/C
Cấu trúc hóa học
R-134a là tên thường gọi của Tetrafluoroethane-134a (HFC-134a), công thức hóa học là CH2FCF3. Không giống như R-12, R-134a không chứa CFCs. Thay vào đó nó chứa hydrofluorocarbons (HFCs), chất àm không làm hại tầng ozone.
Hình dưới cho thấy cấu trúc hóa học của R-134a, nó chứa hai nguyên tử carbon, hai nguyên tử hydro và bốn nguyên tử flo.
Tính chất của R-134a
Giống như R-12, R-134 là chất hóa học có tính chất lý tưởng cho việc sử dụng làm môi chất lạnh. Chúng bao gồm :
• Điểm sôi thấp -15° F (-26° C) tại mực nước biển.
• Khả năng thay đổi nhiệt độ dễ dàng trong sự thích ứng với thay đổi áp suất. R-134a cung cấp những lợi ích lớn nhất của R-12 mà không làm gậy hại thay đổi khí quyển. sự vắng mặt của clo trong R-134 làm cho nó trở nên “thân thiện” với môi trường, nhưng RR-134 có thể cháy dưới áp lực và nồng độ nhất định.
KHÁC BIỆT GIỮA CÁC MÔI CHẤT LẠNH
Hệ thống A/C sử dụng một loại môi chất lạnh không thể sử dụng loại khác. Ví dụ, bạn không thể sử dụng R-134a nạp vào hệ thống A/C cũ thiết kế để sử dụng R-12. ( một vài hệ thống cũ có thể được trang bị thêm những bộ phận mới để sử dụng môi chất lạnh mới, nhưng đó là những trường hợp đặc biệt.
Trong các trường hợp bạn có thể trộn R-12 và R-134 trong cùng một hệ thống. Trộn lẫn
các môi chất lạnh được gọi là lây nhiễm chéo, và nó có thể phá hỏng ngiêm trọng hệ thống A/C. Ngoài ra, việc xác định cá môi chất lạnh bẩn trong chuẩn đoán bình thường là khó khăn.
Trong bảng dưới đây vạch ra những khác biệt giữa hai môi chât lạnh trên. Bất cứ khi nào bạn làm việc trên hệ thống điều hòa A/C, bạn phải xác dịnh loại môi chất lạnh.
Để trách lây nhiềm chéo, luôn luôn tuân thủ các quy tắc sau đây:
- Tham khảo các thẻ hoặc các dải băng xung quanh các đường ống để xác định môi chất
lạnh sử dụng trong hệ thống - Không được trộn lẫn R-12 và R-134a trong thiết bị sửa chữa
- Không được sử dụng một bộ chuyển đổi để chuyển qua một môi chất lạnh đến môi chất lạnh khác
- Bạn có thể sử ống cao su có dấu R-134a và ống mền trên hệ thống R-12. Tuy nhiên bạn không thể sử dụng ống cao su dấu R-12 và ống mền trên hệ thống R-134a.
THE END !
